TS Nguyễn Quân chỉ ra thực trạng trên tại tọa đàm “Chính sách đột phá thu hút nhân tài trong giáo dục đại học, khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo” do Đại học Bách khoa Hà Nội tổ chức, ngày 4/11.
Theo ông Quân, không phải đến Nghị quyết 71 về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, Việt Nam mới có chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài. Từ năm 2012-2013, việc này đã được nhắc đến trong nhiều nghị quyết về khoa học công nghệ, giáo dục và đào tạo.
Theo ông, một số nơi chi trả lương rất cao để thu hút nhân tài nhưng không thành công trong việc thu hút và giữ chân họ. Ông lấy ví dụ liên quan cơ chế, chính sách đặc thù của TP HCM, trong đó có thể trả lương cho lãnh đạo các cơ sở nghiên cứu công lập lên tới 120 triệu đồng một tháng.
Song, khi hỏi một số lãnh đạo thành phố, ông biết chưa ai dám nhận mức lương đó. Lý do là vì lãnh đạo lương 120 triệu nhưng những người xung quanh chỉ nhận mười mấy triệu, không ai dám làm.
Hoặc nhiều tỉnh mời giáo sư, nhà khoa học ở nước ngoài về làm việc với mức đãi ngộ rất tốt nhưng không giao được việc.
“Các nhà khoa học ở nước ngoài rất giỏi. Họ quan tâm đến đất nước nên quay về nhưng cuối cùng không được quan tâm. Việc cho một mức lương cao gấp đôi rồi cho một mảnh đất để xây nhà không quá quan trọng nên họ ra đi”, ông nhìn nhận.
Theo ông Quân, nhóm này cần được giao việc, giao đề tài, dự án, nhóm nghiên cứu mạnh và qua đó sẽ có thu nhập tốt.
Bên lề tọa đàm, PGS Huỳnh Quyết Thắng, Giám đốc Đại học Bách khoa Hà Nội, cũng cho rằng lương bổng không phải là tất cả với nhà khoa học, đặc biệt với những người trẻ.
“Điều quan trọng là môi trường làm việc, sự trọng dụng, tôn trọng quyền được làm việc, cống hiến, sáng tạo”, ông Thắng bày tỏ.
Như tại Bách khoa Hà Nội, ông Thắng cho biết trường chú trọng việc phát triển môi trường làm việc để góp phần thu hút nhân tài. Trường có các phòng thí nghiệm mở, liên kết rộng với các trường top 200 thế giới, đội ngũ cán bộ trình độ cao với gần 900 tiến sĩ, trên 300 giáo sư, phó giáo sư cùng nhiều sinh viên giỏi.
Ông Nguyễn Quân phát biểu tại tọa đàm ngày 4/11. Ảnh: Duy Thành
Từ thực tế trên, ông Quân kiến nghị việc đầu tiên cần làm để thu hút nhân tài là có chính sách đãi ngộ nhưng phải thực tế, khả thi.
Chuyên gia này cũng nhấn mạnh người đứng đầu có tâm, có tầm, có uy tín và sự quan tâm đến cán bộ, các cơ sở mới giữ được chân người tài.
Bên cạnh đó, mỗi đơn vị, cơ sở giáo dục đại học, viện nghiên cứu cần tạo ra quyền tự chủ cao cho các nhà khoa học. Ví dụ, họ phải được đứng đầu nhóm nghiên cứu, được giao một khoản ngân sách nhất định, được tự chủ mời đồng nghiệp ở nơi khác về làm việc cùng.
“Họ cũng cần được giao nhiệm vụ theo hình thức đặt hàng và phải là người đứng đầu các bộ, tỉnh, trường đại học, viện nghiên cứu đặt hàng. Bởi chỉ những người đó mới có trách nhiệm theo dõi, đôn đốc, đầu tư tiếp tục, thương mại hóa vào cuộc sống”, ông nói.
Cũng như ông Thắng, ông Quân nhấn mạnh làm sao để nhà khoa học cảm thấy được tôn trọng, được làm chủ thay vì chỉ quan tâm đến việc đưa ra một mức lương cao.
“Nếu chính sách không đồng bộ, không có người đứng đầu thực sự quan tâm và không có một hệ sinh thái để làm việc thật tốt, chúng ta không thể thu hút và giữ chân những người giỏi để làm việc cho các đơn vị công lập được”, ông Quân nhìn nhận.
Hiện, một số đại học có chính sách thu hút nhân tài về giảng dạy, nghiên cứu khoa học theo hướng này, như Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Quốc gia Hà Nội và TP HCM. Ngoài chính sách về tiền lương, các trường đều đưa ra các chính sách liên quan đến vị trí việc làm, hỗ trợ đề tài nghiên cứu khoa học, bảo hiểm, visa, nhà ở…
Dương Tâm
Nguồn thông tin từ : https://vnexpress.net/ly-do-cap-dat-tra-luong-gap-doi-van-khong-giu-chan-duoc-nhan-tai-4959888.html
